نبود نظم و ترتیب و قاعده و معیار و استاندارد در مخاطب‌شناسی؛ یعنی وضعی که در آن روشن نیست «چی برای کی» است و چه چیزی را برای چه کسی تولید می‌کنند. این وضع فقط در حوزه محتوای ادبیات کودک دیده نمی‌شود، بلکه محتوای رسانه تصویری ما نیز به شلختگی تخاطب دچار است.
سرکار خانم مهری طالبی دارستانی مسئول میز زن و خانواده معاونت فرهنگی سپاه گفته است:
شبکه پویا امشب نوحه پخش کرد؛ زیرش زده بوده 10+ بعد می‌گویند ما توهم اجرای 2030 داریم! تماس فوری با 162 در اعتراض به ممانعت از گسترش فرهنگ حسینی در نسل شیعه توسط صدا و سیما [1].
معنای سخن ایشان این است که نشان «10+» روی این نماهنگ، مصداق اجرای سند 2030 و وادادگی در برابر غرب است. اکنون نمی‌خواهم به ارزیابی این تحلیل بپردازم؛ زیرا پاسخ خانم سرکار را آقای محمد سرشار مدیر شبکه پویا داده و گفته است:
صحنه‌هایی مانند شمشیر کشیدن، شکستن تنگ آب، کشتن ماهی و پخش شدن قطرات خون در نماهنگ بود که بنده از پخش خواستم آن را با هشدار سنی 10+ و در ساعات پایانی شب پخش کند [2].
به گفته کارشناسان ارتباطات، رسانه‌ها باید آزادی و مسئولیت‌پذیری را با هم داشته باشند؛ یعنی هر چیزی را بتوانند عرضه کنند، اما هر کسی نتواند آن را مصرف کند. آنها برای پاسخ‌گویی به سؤال «چی برای کی»، بنابر تجربه تاریخی از دو ابزار استفاده می‌کنند: یکی تغییر زمان پخش و یکی درجه‌بندی سنی یا رتبه‌بندی سنی [3]. حتی با اندک سواد رسانه‌ای می‌توان دریافت که درجه‌بندی سنی محتوای رسانه تصویری توجیه‌پذیر است.
حساسیت مدیران شبکه پویا را به نمایش «خشونت» می‌ستایم، اما آیا فقط باید در این‌باره دغدغه‌مند باشند؟
یونسکو در «راهنمای مقررات پخش» افزون بر محتوای خشونت‌آمیز و جنسی، دست‌کم به 12 نوع محتوای دیگر اشاره کرده است که متأسفانه صدا و سیما و شبکه پویا کم‌تر به آنها توجه می‌کند. یکی از آنها صداقت (Honesty) و دیگری حقیقت (Truth) است.
آیا بخش پخش این شبکه نباید از نمایش محتوای دینی خرافی و غالیانه و نامعتبر و ارائه هر چیزی به هر کسی پروا کنند؟ من در یادداشت‌های خود گاهی به برخی از مصادیق این بی‌پروایی پرداخته‌ام. ارباب رسانه هرگز نباید شعور عاقلانه خود را به شور عاشقانه بفروشند تا بتوانند حافظ عقلانیت مخاطب باشند.
پانوشت‌ها
1. www.instagram.com/p/CEccyrfBLD3/?utm_source=ig_web_copy_link
2. www.instagram.com/p/CEe5’FzJB2S/?utm_source=ig_web_copy_link in @mohammadsarshar.ir
3. Eve Salomon, Guidelines for broadcasting regulation, P44.
